Değirmenci Dergisi Sayı 108 / Aralık 2018

MAKALE 79 DEĞİRMENCİ / ARALIK 2018 Fumigasyon modellemesi imkanlarından yararlanıldığın- da, depo içerisindeki her nokta için herhangi bir zamandaki fosfin konsantrasyonları belirlenebilir ve böylece fumigasyon süresi ve başarısıyla ilgili bir öngörme yöntemi mümkün hale getirilebilir. Ayrıca, CFD modeli fosfine maruz kalmayı böcek ölümüyle ilişkilendirdiğinden, hassas fumigasyon için bir plan- lama metodolojisi oluşturulabilmektedir. UYGULAMA ÖRNEĞİ Bu modelin neler yapabildiğini ve yukarıda anlatılan tüm zorluklara nasıl çözüm getirdiğini göstermek için silindirik bir silo içindeki fumigasyon uygulaması detaylı bir şekilde ortaya konularak, uygulama süresi içindeki fosfin dağılımı verilerini veren kablosuz gaz sensörü ölçümlerinin analiziyle elde edilen numerik (CFD) analizin korelasyonları sunulmaktadır. Nume- rik sonuçlar, böcek ölüm oranlarının bir haritasını ve böylece haşereyle mücadele amacına yönelik bağlayıcı analizi sağla- mak için kullanılmaktadır. Deponun yapısı Söz konusu silo (Şekil 1) Yunanistan’ın Volos bölgesinde yer almaktadır ve uygulama Aralık 2017’de gerçekleştirilmiş- tir. Çelik silonun çapı D=15 [m] ve yüksekliği H=12 [m]’dir. Süreç boyunca bir resirkülasyon sistemi kurulup çalıştırılmıştır. Depolanmış olan tahılın (tam buğday) sıcaklığı 12 [oC]’dir. Hesaplamalara, gaz sızıntıları için (her depo yapısı için farklı olan) bir katsayı dahil edilmiştir. Fosfin konsantrasyonunun ölçülmesi Silo içindeki fosfin konsantrasyonuna dair verilerin toplan- ması, Centaur Analytics şirketinin sağladığı cihazlarla yapıl- mıştır. Bu cihazlar, yüksek doğruluk oranına sahip elektro- kimyasal sensörlerle ve depolanmış tahıldan sık sık (örneğin 2 saatte bir) veri gönderme kapasitesine sahip kablosuz bağlantı özelliğiyle donatılmıştır. Veriler, Centaur’un bulut platformu- na gerçek zamanlı olarak aktarılmış ve buradan da işlenmesi için indirilmiştir. Şekil 1, silo içindeki 4 sensörün konumlarını, Şekil 2 ise sensörlerden birinin silo içerisine nasıl kurulduğunu göstermektedir. Fumigasyon parametreleri – PH3 gaz boşaltma hızı Fosfin gazı, Alüminyum Fosfit torbaları kullanılarak üretil- miştir. Depolanan bir ton ürün için yaklaşık 10 gr AlP kulla- nılmıştır, bu da m3 için 2,53 gr. fosfin anlamına gelmektedir. Fosfinin boşaltılmasının seyri, Şekil 3’te gösterilen sıcaklık ve nem değerlerine bağlı olarak değişir. Hava şartları Deponun ısı iletimi, gaz kaybı ve hareketi bakımından çev- resiyle etkileşimini doğru şekilde değerlendirebilmek için he- saplamalı model, spesifik konum ve süre için hava verilerini Şekil 1: Bu çalışmada ele alınan silindirik silonun üç boyutlu modeli Şekil 2: Sensör B’nin siloya kurulması Figure 3: Fumigasyon sırasında AIP torbalarından fosfin gazı boşaltımının seyri (kaynak: Detia Degesch) Şekil 4: Ortam sıcaklığı, rüzgar hızı ve güneş radyasyonunun zamana bağlı değişimleri.