Degirmenci Dergisi Sayı: 112 Mayıs 2019

111 MAKALE MAYIS 2019 Değirmencilerin en büyük baş ağrısı, değirmendeki elek temizliğinin verimliliği konusunda endişe etmeye mahal bırakmayan, en yüksek verimi sağlayan ve mas- rafı en düşük olan ideal elek temizleyicisini bulmak ve satın almaktır. Bir değirmenci olarak, hangi elek temizleyicisinin daha iyi olduğu ve uzun vadede toplam maliyet açısından hangilerinin daha az masraflı olduğu konusunda karar vermek bizler için epey zor olabilir. Bugün piyasada çok çeşitli tür ve kalitede elek temizleyici mevcut olduğun- dan ve ister düşük kaliteli isterse yüksek kaliteli marka- ların tamamı çok verimli ürünler sunduklarını iddia et- tiklerinden; en iyi elek temizleyicisinin hangisi olduğunu anlamak gerçekten çetin bir iş. Son yıllarda, plastik fır- çalara sahip poliüretan elek temizleyicilerinin, gelenek- sel olarak kullanılan kauçuk topların yerini aldığını gör- mekteyiz. Bunun sebebi ise piyasada kaliteli kauçuk elek temizleme topu bulmanın zorluğudur. Zira üreticilerin büyük çoğunluğu, bu tür ürünlerde istenen kaliteyi ya- kalayamıyor, gereken mühendisliği yapamıyor, AB stan- dartlarını ve Amerikan Tarım Bakanlığı’nın standartlarını karşılayamıyor. Bununla birlikte, söz konusu poliüretan elek temizleyi- cilerinin kendilerine özgü bir dizi problem ve dezavantaj- ları var. Bu yazıda, kauçuk toplu elek temizleyicilerinin, piyasada mevcut olan diğer elek temizleme araçlarına göre sahip oldukları üstünlüklere dair bazı ilginç bilgiler vereceğiz: 1. Unsur Poliüretan elek temizleyicilerin, elek içindeki yüksek hızlı hareket sebebiyle kırılma riski vardır ve elek üze- rindeki yanal hareket dolayısıyla sürekli olarak darbeye maruz kalırlar. Bundan dolayı da elekteki naylon ya da tellere zarar verebilirler. Fakat kauçuk top şeklindeki te- mizleyicilerde, kauçuk maddesinin hem esnek hem de sert olması ve kauçuk topların elek üzerinde aşağı-yukarı zıplayıp durarak rafa çarpmamaları sayesinde böyle bir ihtimal söz konusu değildir. Topların yuvarlak ve oval olması sayesinde; ne toplara ne eleğe ne de eleğe herhangi bir zarar gelir. Kare elek üreticileri, elek malzemesinin yanı sıra tezgahın gelişti- rilmesinin yolları üzerinde duruyor. Zira poliüretan elek temizleyiciler, eleğin de daha dayanıklı malzemeden üre- tilmesini zorunlu kılıyor ve bu da toplam maliyeti artı- rıyor. Bunun aksine, kaliteli kauçuk top şeklindeki elek temizleyiciler; daha basit, düşük maliyetli ve verimli bir çözüm olarak öne çıkıyor. 2. Unsur Poliüretan ve plastik elek temizleyicilerle ilgili başka bir sorun ise sıcaklık ve havadaki değişimlerle şekilleri- nin de değişikliğe uğraması. Çünkü poliüretan hava ve sıcaklık şartlarındaki değişikliklere karşı direnç göstere- bilen bir malzeme değil. Farklı coğrafi konumlarda, bu maddeden yapılan elek temizleyicilerinin deforme olması sonucu fırçaların eleğe gerektiği gibi temas edememesi sonucu temizlik işlemi verimli olmayacaktır. Diğer yan- dan iyi şekilde tasarlanmış kauçuk top şeklindeki malze- me daha geniş bir aralıktaki sıcaklıklara karşı dayanıklı olduğundan; şekli ve işleyişi bu tarz deformasyonlara se- bep olmaz ve yıl içinde hava şartlarında meydana gelen değişimler de verimini etkilemez. 3. Unsur Poliüretan elek temizleyicilerindeki fırçalar genellik- le naylondan ve bazı durumlarda ise at kılından yapılır ve bunlar da insan tüketimi için uygun değildir. Elek te- mizleme sürecinde, fırçaların elenmekte olan unun içine düşmesi söz konusu olabilir ve gıda saflığında maddeden yapılmış olan kauçuk top şeklindeki elek temizleyici kul- Eleme süreci için Poliüretan Temizleyiciler Elek ve seperatörler için oval ve küre şeklindeki kauçuk top elek temizleyici