Degirmenci Dergisi Sayı: 112 Mayıs 2019

34 MAYIS 2019 HABER Bilim insanları, tuza toleranslı pirinç geliştirdi Bir grup Hindistanlı bilim adamı, tuza dayanıklı transgenik bir pirinç çeşidi geliştirdi. Bu yeni ürün, porteresia coarctata adlı yabani bir bitki türünde bulunan bir genin, yaygın olarak kullanılan IR 64 indica çeşidine eklenmesiyle elde edildi. Portere- sia coarctata; Hindistan, Sri Lanka, Bangladeş ve Myanmar’da daha çok tuzlu akarsu ağızlarında yetiştiriliyor. Scientific Reports dergisinin haberine göre, Kalküta merkezli Bose Enstitüsü araştırmacıların- dan Prof. Arun Lahiri Majumder başkanlığındaki bilim insanları, yeni ürünün sera ortamında 200 mikromol/litreye kadar tuz konsantrasyonlarına, normal büyümesi ve verimi etkilenmeden dayan- dığını ifade etti. Bu oran, deniz suyundaki tuz oranının yaklaşık yarısına tekabül ediyor. Ayrıca, tüm bitkilerin yanı sıra insanlarda ve hayvanlarda da bulunan vitamin benzeri bir madde olan ino- sitolün, tuz toleransı konusunda rol oynadığı da araştırmanın sonuçları arasında. Halofitler adı verilen bitkiler, tuz toleransı gen- leri bakımından zengind ve Porteresia coarctata bunlar arasında yer alır. Prof. Majumder’ın ekibi tarafından daha önce izole edilen genlerden biri ise PcINO1. Bu gen, tuzun bulunduğu ortamlarda bile inositol sentezleyen tuz toleransına sahip bir enzim kodluyor. Aynı bitkide izole edilmiş olan ikinci gen ise PcIMT1. Bu gen ise inositol’ü pinitol adı verilen bir maddeye dönüştürüyor. Araştırma- cılar, IR64 indica pirincini bu iki genin aşırı şekil- de ekspresyonunu gerçekleştirdirler ve üç çeşit transgenik hat ürettiler: birincisi sadece PcINO1 introgresyonu, ikincisi sadece PcIMT kullanılarak ve üçüncüsü ise her ikisinin kombinasyonu ile. PcINO1 ile oluşturulan hatlar, 200 mikromol/litre ve daha yüksek tuz konsantrasyonuna sahip sak- sılarda yüksek düzeyde tolerans gösterirken, bü- yüme ve diğer fizyolojik parametrelerle ilgili per- formans düşüşü çok az oldu. Tek başına PcIMT1 ile iki genin kombinasyonundan oluşan transge- nik hatlardan ise daha düşük verim alındı. India Science Wire’a konuşan Prof. Majumder, inositol metabolizmasına yapılan bu müdahale- nin, bitkilerdeki tuz stresiyle mücadelede kullanı- lacak yöntemlerden biri olabileceğini dile getirdi. Ancak, tuzlu tarlalarda bu transgenik bitkiler üze- rinde daha fazla çalışma yapılması gerektiğini de sözlerine ekledi. Söz konusu bulgular, küresel iklim değişikliği ile ilgili endişelerin arttığı bir dönemde özellikle önem taşıyor. Tuzlu ve kurak ortamlara dayanabi- len pirinç türlerinin yetiştirilmesine büyük önem veriliyor. Daha önce yapılan konvansiyonel ıslah çalışmaları sonucunda Hindistan’ın yanı sıra Fili- pinler ve Bangladeş gibi ülkelerde tuz ve kurak- lığa dayanıklı pirinç türleri yetiştirilmeye başlan- mıştı. Fakat konvansiyonel yöntemler yeterince etkili olamadı. Genetik manipülasyon yoluyla da yeni pirinç türlerinin geliştirilmesine ihtiyaç du- yuluyor.