Degirmenci Dergisi Sayı: 112 Mayıs 2019

85 KAPAK DOSYASI MAYIS 2019 Un değirmenlerinde öğütme sistemleri, diğer gıda işle- meleri gibi materyalin bir makineden diğerine dolaştığı sürekli bir sistemdir, ancak daha karmaşık bir sistemdir. Çünkü öğütme makinesinden çıkan materyal sonraki elekte 4-5 materyale ayrılır ve her biri ayrı bir öğütme makinesine gönderilir. Bu sebeple bir makinenin özellikleri veya çalışma ayarları ürünlerin özelliklerini değiştirir. Bu da bir diğer ma- kineyi etkiler ve değirmen ürünlerinin özelliklerini değiştirir. Ayrıca bir aletteki bir anlık duraklama tüm sistemde önemli karışıklığa neden olur. Bunun için değirmen tasarımında uy- gun bir akım diyagramının yapılması ve etkin bir makine seçilmesi gerekir. İyi planlanmış ve üstün makinelere sahip bir değirmenden kaliteli bir un, ancak çalıştırılması sırasında bu makineler iyi bir şekilde ayarlandığında elde edilebilir. Değirmen akış diyagramı veya akış şeması olarak ad- landırılan bu belge değirmenin tasarım aşamalarındaki ilk aşamadır ve bir değirmeni başarıyla yönetmek için değerli bir araçtır. Akış şeması öğütme işleminin iki boyutlu bir yol haritasıdır ve herhangi bir makine için materyalin nereden geldiğini ve çıkan materyallerin nereye gittiğinin yönünü çizer. Bir değirmenin akım şemasında en az aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır: a. Akım şemasında, kullanılacak makinelerin yerleri gös- terilir. b. Materyalin akış yönleri, dağılımı ve miktarları gösterilir c. Öğütme makineleri, irmik sasörleri (purifier), elekler ve diğer kullanılan ekipmanlar hakkında teknik bilgiler verilir. DİYAGRAM PLANLANMASI Değirmen tasarımı ve değirmencilik, bilimden ziyade de- neyime dayanan bir sanata benzer. Değirmencilikte, sürecin dinamiklerini belirleyen çeşitli faktörlerin etkisinin iyi bilin- diği, verimli boyutlandırmaya ve bu ekipmanların işletilme- sine olanak tanıyan formüller ve denklemlerle işlemlerin tanımlandığı sektörlerden farklı olarak, öğütme kalitesini ve aynı şekilde son ürünün miktarını etkileyen faktörlerin sayısı genellikle çok yüksektir. Örnek olarak, değirmenden elde edilen sonuçlar (örneğin: un verimi ve kalitesi) iklim ve rutubet koşullarına göre değişir ve değirmenin kapasitesine göre diyagramı değişmektedir. Bir diyagram planlanırken kuşkusuz öğütme hakkında bilgi ve deneyime sahip olmak gerekir. Bir değirmen diyag- ramının planlanması konusunda yeni literatürlerdeki bilgiler