Değirmenci Dergisi Sayı: 114 Eylül 2019

73 RÖPORTAJ EYLÜL 2019 Tahıl piyasaları ile ilgili uluslararası etkinliklerin en çok aranan isimlerinden biri olan Pedro H. Dejneka, Değir- menci Dergi’sine özel bir röportaj verdi. Başta Brezilya ve Latin Amerika olmak üzere küresel emtia piyasaları konusunda Avrupa, Asya ve Amerika merkezli birçok şir- kete danışmanlık hizmeti veren bir uzman olan Dejne- ka, Bloomberg, Reuters ve Financial Times gibi ekonomi çevrelerinin yakından takip ettiği uluslararası yayın ku- ruluşlarının görüşlerine başvurduğu analistler arasında. Brezilya ve Amerika’da ofisleri bulunan küresel bir tarım- sal emtia danışmanlık şirketi olan MD Commodities’in kurucu ortağı olan Dejneka, tahıl pazarlarını etkileyen dinamikler üzerine değerlendirmelerde bulundu ve ileri- ye yönelik öngörülerini Değirmenci okurları ile paylaştı. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarına önümüzdeki bir yıl içinde çözüm bulunması ihtimalini “çok uzak” olarak gören Brezilyalı analist, bu anlaşmazlığın, global tahıl ti- caretinin akışını değiştirme potansiyeline sahip olduğunu söyledi. İşte Pedro H. Dejneka’nın sorularımıza verdiği cevap- lar: Küresel tahıl ticaretini etkileyen en önemli faktörler neler? Mevcut jeopolitik ortam kesinlikle küresel tahıl tica- retine çok zarar veriyor ve büyük bir belirsizlik getiriyor. Buna büyük ekonomilerin çok kırılgan durumunun eklenme- si ve benzeri görülmemiş bir borcun olması, küresel tahıl ticareti tarihinin en oynak ve belirsiz ortamlarından birinin ortaya çıkmasına neden oldu. Küresel tahıl ticaretinde son zamanlarda ne tür de- ğişikler gözlemlediniz? Göz- lemlerinizi kısaca paylaşabi- lir misiniz? Son yıllarda, dünyadaki tahıl ve emtia ticaretine hâkim olan monoton iş modelinde büyük değişiklikler görüyoruz. Tek- nolojinin gelişmesi ve özellikle son 10-15 yılda bilgiye erişimin artması ile büyük oyuncuları diğerlerinden ayıran “bilgi du- varı” küçüldü. Bu durum, daha fazla şeffaflık ve sürdürülebilir marj arayışı, çok daha iyi verimlilik ihtiyacı ile sonuçlandı. Sizce ABD’nin Çin ile olan ticari anlaşmazlığı nasıl gelişecek? Görüşlerinizi bizimle paylaşabilir misiniz? Bu soruya vereceğim cevap gerçekten bir “görüş” olacak. Çünkü bu işin doğrudan içinde olanların bile bu sorunun cevabını bildiğini zannetmiyorum. ABD ile Çin arasında bir “talepler savaşı” olduğunu görüyoruz. Çin kendi pozisyonunu bozmayarak 2020 seçimlerinde ABD Başkanı Trump’ın kaybedeceği ihtimali üzerine oyununu oynuyor. ABD ise içeride yeterli siyasi ve sosyal desteği arkasına almayı başararak Pekin karşısında güçlü durmak- tan da öte agresif adımlar bile atabilir. Nispeten Amerikan ekonomisi uzun süreli bir ticaret savaşına dayanabilecek durumda. Fakat ABD, dünya tarım ticaretindeki payını kaybetme riski ile de karşı karşıya. Diğer yandan, iki ülke ve küresel ekonomi, topyekûn bir anlaşma olmasa dahi uzun süreli bir ateşkesten yararlanabilir. Ancak ne yazık ki iki taraf da ayak diretecek gibi. Önümüzdeki 12-18 ay içinde bir anlaşma olma olası çok uzak. Küresel gıda güvencesi için istikrarlı bir tahıl ticare- ti çok önemli. Bununla birlikte, ABD ile Çin arasında- ki ticaret savaşı bunun tehditlere açık ve risk altında olduğunu gösterdi. Tahıl ticaretini bu gibi risklerden korumak için neler yapılabilir? Son on yılda esas tahıl üretiminin coğrafi olarak ne ka-