Değirmenci Dergisi Sayı: 116 Ocak-Şubat 2020

62 OCAK-ŞUBAT 2020 1. GİRİŞ Buğday, dünya üzerinde antik çağlardan beri yetiştirilen tahıllardan biridir. Geliştirildiği zamandan bu yana insanların beslenmesinde en önemli unsurlardan biri haline gelmiş ve medeniyetin gelişmesinde çok büyük bir katkı sağlamıştır. Buğdayın günümüzden yaklaşık on bir bin yıl kadar önce belirlenmiş ve fayda- lanılmış olduğu bilinmektedir. Buğday ilk ye- tiştirildiği zamanlardan bu yana gerek insanlık için gerekse atıkları dolayısıyla hayvanlar için ve dolayısıyla medeniyet için önemli bir geli- şim kaynağı olmuş ve bu durum şekil 1’de gö- rüldüğü üzere başta antik Mısır olmak üzere yakın doğu bölgesindeki birçok medeniyetten arta kalan eserlerde kendine yer bulmuştur. Günümüzden on bir bin yıl kadar önce buğdayın öğütülmesi ve insanlık için gıda olarak kullanılmasına başlanmasını takip eden zamanlarda insan ve hayvan gücüne bağlı olarak çalıştırılan düzlemsel ve konik taş değirmenlerin kullanıldığı bilinmektedir. Endüstri devriminin başlangıcı ile birlikte bu- har gücüne dayalı olarak çalışan çok sayıda değirmenin inşa edilmesi ile un endüstriyel boyutlarda üretilmeye başlanmış 1 ve yaygın- laşmıştır. Günümüzde dünya genelinde yıllık “Bir eleğin dinamik davranışları gerek elde edilecek olan ürünün kalitesi ve miktarını, gerekse mekanik sistemde oluşacak gerilme ve enerji sarfiyatını belirlemekte etkilidir. Bu bakımdan istenen kalitede ürün elde edilmesinin yanında, minimum gerilme ve enerji sarfiyatı oluşumu zaruridir. Eleme işleminin başlaması ve ürün akışının başladığı zamana kadar sistemin rejime girmesi ve çalışma sırasında oluşan gerilmelerin, tasarımda ön görülen sınırlarla uyumlu olduğu garanti edilmelidir.” Değirmen sektöründe kullanılan elekler ve dinamik davranışları Murat APAKHAN Hakkı EKEM Ömer Sinan ŞAHİN Genel Müdür Yardımcısı İMAŞ Makine murat.apakhan@imas.com.tr Ar-Ge Müdürü İMAŞ Makine hakki.ekem@imas.com.tr Konya Teknik Üniversitesi ossahin@ktun.edu.tr