Değirmenci Dergisi Sayı: 116 Ocak-Şubat 2020

69 MAKALE OCAK -ŞUBAT 2020 SENSÖR TEKNOLOJİSİ Yakın zamana kadar, depolanmış tahılı izlemek için kulla- nılan tipik yöntem, yüksek mukavemetli çelik kablolara bağ- lı ısıl çiftler (termokupllar) kullandı. Bu kablolar doldurma, depolama ve boşaltma işlemleri sırasında dikey sürtünmeli yüklemeye maruz kalır. Iowa Eyalet Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada bildirildiği gibi, bu kablolar silo tavanı tarafın- dan desteklendiğinden, üzerlerine yüklenen yükler arızalara neden olabiliyor. 1 Mekanik stabilite risklerinin yanı sıra, kab- lo izleme sistemleri kurulumları için ileri uzmanlık gerektirir ve yüksek kurulum maliyetlerine sahiptir. Bakır kablolar ge- nellikle fosfin nedeniyle paslanır ve çalışmaz. Tahıl depolama teknolojisindeki son gelişmeler, tahıl ka- litesini etkileyen tüm parametreleri (örneğin sıcaklık, bağıl nem, O 2 ve CO 2 ) doğru bir şekilde ölçen kablosuz sensörle- rin (Şekil 1) geliştirilmesini sağlamıştır. Ayrıca dünya çapında erişilebilirlik sunarak verilerini gerçek zamanlı olarak güvenli bir şekilde buluta iletirler. Avantajları arasında, tahıl geçişi durumunda, gelişmiş izlenebilirlik sunan ‘tahılla birlikte ha- reket etme imkanı’ da bulunmaktadır. KARBON DİOKSİT (CO 2 ) İZLEME Bir silodaki gazların izlenmesi, CO 2 gibi gazlar tahıl so- lunumu, küf ve böcek gelişimi ile ilişkili olduğundan erken bozulma tespiti için önemli avantajlar sunar. Ayrıca, sensör- ler gaz konsantrasyonlarındaki değişiklikleri, sıcaklık ve bağıl nemdeki değişikliklerden 100 kat daha hızlı tespit edebilir. Bununla birlikte, CO 2 okumalarının değerlendirilmesi basit değildir ve yararlı bilgileri elde etmek için Makine Öğrenimi algoritmalarının yardımına ihtiyaç vardır. Şekil 2, Centaur Analytics sensörleri tarafından kaydedildiği gibi iki silonun CO 2 konsantrasyonlarını göstermektedir. Silo B’nin Silo A’dan daha yüksek CO 2 değerlerine sahip olmasına rağmen (özellikle ilk 16 gün için), algoritma, tahıl durumu iyi olduğu için bir uyarı vermez. Aksine, Silo A’nın silo yöneticisi, ani bir CO 2 artışı tespit edildiğinden 17. günde bir uyarı alır. TAHIL SEVİYESİ İZLEME Dolum seviyesi sensörü, mesafeyi doğru bir şekilde (+ - 5 mm) ölçebilen temassız bir radar sistemidir. Özellikle, mikrodalgaların tahıl yüzeyine gidiş-dönüş süresini ölçer. Bir silonun üstüne kolayca monte edilebilir ve sürekli izle- me sağlar. Ölçülen mesafeyi siloda depolanan toplam tahıl kütlesine çevirmek için aşağıdaki değişkenleri göz önünde bulundurmalısınız: • Tahıl yığın yoğunluğu (nem içeriğine göre değişir) • Dolum faktörü (tahıl yüksekliğine göre değişir) • Tahıl yüzey şekli (işleme bağlı olarak değişir: yükleme, boşaltma) Bir Yapay Zeka (AI) algoritması, kütle yoğunluğunu nem içeriği ölçümleri, yüksekliği telafi eden dolum faktörü denk- lemleri ile ilişkilendirebilir ve kullanıcı girişi olmadan tahılla- rın yüzey şeklini belirleyebilir. Böylece, hacim ve tahıl kütlesi daha yüksek bir doğrulukla hesaplanabilir. Ve toz kesintisi olmadan! TAHIL DURUMUNUN TAHMİNİ Tahıl depolanması sırasında, tahılın durumunu etkileyen ve Şekil 1 Şekil 2