Değirmenci Dergisi Sayı: 118 Mayıs-Haziran 2020

112 PİYASA ANALİZİ MAYIS-HAZİRAN 2020 İkincisi, petrol üretimini azaltma konusunda yapılan an- laşmanın 1 Mayıs tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırıl- dı. 20 Nisan tarihinde, satın alınan WTI petrollerinin vadesi gelmiş ve ürün teslim alınmaya hazırdı. Ancak bu petrolü kimse fiziksel olarak satın almak istemiyordu. Ancak ertesi gün yapılan işlemlerde fiyatlar nispeten toparlanmıştı. Üçüncüsü, Suudi Arabistan anlaşmaya rağmen petrol fiyatları ile ilgili savaşı sürdürüyor ve Avrupa ve Asya piya- salarındaki rakiplerini zor durumda bırakmaya çalışıyordu. Fiziksel kontratlar 11-13$ seviyesinden işlem görüyordu. Ancak Suudi hükümeti de bu tür işlemlere son verdi. Talep düşük kaldığı sürece, depolarda yer açılana kadar fiyatlar da düşük kalmaya devam edecek. En iyimser se- naryolarda bile talebin ancak 2020’nin üçüncü çeyreğinde toparlanması bekleniyor. Petrol fiyatlarının 2019 yılı so- nundaki seviyesine çıkabilmesi için petrol arzının daha da azaltılması gerekiyor. BUĞDAY Neredeyse tüm hükümetler, un ve makarna almak için süpermarketlere akın eden insanlar gibi stok yapmaya ça- lışıyor. Boş raflar sadece paniği artırıyor ve insanlar huzur içinde uyuyabilmek için fiyat etiketine bakmadan ne bulur- sa alıyor. İnsanoğlunun başlıca tahılı olan buğdayın fiyatı hızla artıyor. İhracatçı ülkeler bu durumdan önce memnun olmuşlardır. Ancak sonra endişe etmeye başladılar: Ya bize de yetmezse? Rusya, Avrasya Ekonomik Birliği dışına nisan ayında yapılacak buğday (ve diğer tahılların) ihracatını 7 milyon tonla sınırladı. Sevkiyat imkanları olmadığı için, ihracatçı- lar bu kotayı kullanmadı ancak rezerve ettiler. Gelişmeleri öngöremeyen ihracatçılar ise bundan memnun kalmadı ve şikayetlerini bakanlığa ilettiler. Kazakistan ise mayıs ayı için ihracat kotasını 250 bin tona çıkardı. İhracatın Avrasya Ekonomik Birliği’ne serbest şekilde yapılabilmesi ve birlik dışına yeniden ihraç edilmesinin de yasaklanmaması, kotanın anlamlı olmayacağına dair eleşti- rilerin de dile getirilmesine neden oldu. Ukraynalı ihracatçılar ise itaatkar davrandı. Buğday ih- racatı yavaşladı ve öngörülen normlarda gerçekleşti. İhra- catçıların stokları doldurma arzusu ve kotalardaki belirsizlik strese neden oldu, ancak taşlar yerine oturmaya başladı. Ukrayna hükümeti mısır ihracatını 29,3 milyon ton ile kısıtlama yönündeki düşünceyi benimsemiş olsaydı bu adil olmayacak ve buğday hikayesinde olduğu gibi ortalığı ka- rıştıracaktı. Ancak hükümet, piyasadan gelen itirazlara ku- lak verdi ve bu fikri dışladı. Avrupa ve Karadeniz bölgesine bu yıl yeterince yağış düşmemesi, buğday piyasalarında ateşe benzin döktü. Ar- jantin ve Avustralya’da bu yıl ekilecek buğdayda verimin düşeceği tahmin ediliyordu. Ancak Avrupa ve Karade- niz’deki durumun bundan daha da kötü olabileceğinden endişe ediliyor. Ancak mayıs ayı başı itibariyle alıcılar zaten toktu. Avru- pa ve Karadeniz bölgesi ile Brezilya’da yağmur mevsimi za- ten geçtiği için kuraklık sebebiyle ürün kaybı ihtimali azal- dı. Kuru ve sıcak hava Arjantin’de soya fasulyesi ve mısır hasadını kolaylaştırırken, ABD’de ise bu ürünlerin ekimine yardımcı oldu. Avrupa’nın kuzeyinde ve orta kesimlerinde görülen aşı- rı yağışlar, kış ve bahar ürünlerinde nem artışına yol açtı. Ayrıca Avrupa’nın güneyinde ve Ukrayna’da 10 ila 30 mm yağış bırakan bir hava dalgası etkili oldu ve kış buğdayının kalitesini artırdı. Ukrayna’nın yanı sıra Rusya’nın Stravrapol ve Krasnodar bölgelerindeki yağışın kış ürünlerindeki nem açığını gidermesi bekleniyor. Odessa bölgesinde ise kış ve bahar ürünlerinin bir kısmı kuraklıktan dolayı kurudu. Mu- tedil yağışların kış buğdayının kalitesini artırması ve bahar buğdayının gelişmesine katkı sağlaması bekleniyor. Brezilya’da tüccarlar, haftalardır yağmur düşmemesin- den endişeli. Bazı bölgeler için öngörülen yağışlar, mısırda tozlaşma ve dolgunluğa yardımcı olacak. Dünya genelinde mısır stoklarının yüksek olmasından dolayı fiyatlarda artış beklenmiyor. Arjantin’de yağışların yerini sıcak ve kuru havanın alma- sıyla soya fasulyesi ve mısır hasadı yeniden başlayacak. Bu ürünlerin ihracatı, Parana nehrinin seviyesinin düşmesi ne- deniyle yavaşladı. Batı Avustralya’da yağışlar topraktaki nem oranını ve kış buğdayının verimini artırıyor. Doğu Avustralya’da yeterli yağışlar, yeni bir kış buğdayı mahsulü ihtimalini yükseltiyor. Fransa limanlarından buğday ihracatı aktif şekilde devam ediyor, ancak alıcıların yeni mahsul tahıllara rağbet göster- diği belirtiliyor. AB ve Karadeniz bölgesindeki hava şartlarının iyileştiğine ve yeni bir mahsul ihtimalinin arttığına dair haberler Ame- rikan buğday piyasalarında düşüşe neden oluyor. Chicago borsasında vadeli buğday fiyatları, 19 Mart’tan bu yana en düşük seviyesine geriledi. Arjantin’in %11,5 proteine sahip eski mahsul haziran ayı çıkışlı buğdayının ton fiyatı 235$ FOB, aralık ayı çıkışlı