Değirmenci Dergisi Sayı: 118 Mayıs-Haziran 2020

17 MAYIS-HAZİRAN 2020 HABER insanlığı besleyebilmesinde fiziki sıkıntı görülmemektedir. Zira dünya toplam karasal alanı 13,2 milyar hektar iken, potansiyel tarım alanı 4,2 milyar hektardır. Bugün için dünya, potansiyel ta- rım alanının %38’ine denk gelen 1,6 milyar hektarlık alanı aktif kullanmaktadır. Daha potansiyel mevcuttur. Ancak; toprağa, ta- rıma, çevreye gerekli değer verilmez ise gelecek insanlık için çok aydınlık görülmemektedir. Bu açıdan hayatı çok ciddi derecede olumsuz etkileyen Covid-19 sürecinde tarımın, gıdanın öneminin bir kez daha öne çıkması önemlidir. İkincisi; tarımsal üretim açısından baktığımızda özellikle temel besin kaynağı olan stratejik tarım ürünlerinin ekiliş, üretim ve ha- sat sürecinde fiziki bir sıkıntı görülmemektedir. Zira buğday, mısır, pirinç, bakliyat, yağ bitkileri gibi ürünlerin geneli makinalı tarımın yoğun yapıldığı, teknolojinin çok kullanıldığı, insan gücüne az ih- tiyaç duyan tarımsal faaliyetlerdir. Bu açıdan önümüzdeki süreçte bu ürün gruplarında virüs etkisine bağlı bir üretim aksaması bek- lenmemektedir. Ancak; sebze ve meyve üretiminde yoğun işgücü, mevsimlik işçi çalıştırılması bu ürün grupları için bazı sıkıntılar doğurabilmek- tedir. Polonya’ya Ukrayna’dan giden mevsimlik tarım işçilerinin hareketinin kısıtlanması, Türkiye’de her yıl çay toplamak için Gürcistan ve Azerbaycan’dan gelen tarım işçilerinin engellenmesi, hatta ülkemizde çay üreticisi olup başka şehirlerde yaşayan nüfu- sun hareketinin kısıtlanması gibi.. Bu konularda da ülkelerin, ye- rel yönetimlerin bir çeşit önlem ve çözüm üretmeye çalıştıklarını görmekteyiz. Üçüncüsü; virüs dolayısı ile tarım ve gıda sektörünün en derin hissedeceği sorun, üretim kaynaklı arz ve talep den- gesinden ziyade beklentilerin olumsuz etkisi ile dengelerin bozulma riskidir. Dünya hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar üretiminde artış öngörülürken kısıtlama, yasaklama kararları dolayısı ile fiyatlar artış eğilimindedir. Küresel buğday stokları tarihi zirvede olup 180 milyon tonları geçmiştir. Hububat ekilişleri 2018-19 sezonunda 545 milyon hektar iken, 2020-21 yılında 558 milyon hektara çıkmış olup üre- timin de 2.142 milyar tondan 2.222 milyar tona ulaşacağı öngörülmektedir. Soya fasulyesi ekilişleri aynı dönemde 126 milyon hektardan 128 milyon hektara ulaşmış, üretim beklen- tisi de 362 milyon tondan 366 milyon tona çıkmıştır. PEKİ BU SÜREÇTE YAŞANAN RİSKLER VE FIRSATLAR NELERDİR? Dünya genelinde 88 ülke, ticarete konu olan çeşitli ürün- lerde ihracat yasaklamaları getirdi. 30 civarında ülkede ta- rım ve gıda ürünlerinin ihracatının kısıtlanması ya da itha- latının kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler alındı. Ukrayna, Mısır ihracatını durduracağını açıkladı, ancak arz sıkıntısı olmadığı gerekçesi ile kararını geri çekti. Rusya, geçtiğimiz hafta sonu itibarı ile daha önceden duyurduğu 7 milyon tonluk ihracat kotasının dolduğu gerekçesi ile 1 Temmuz tarihine kadar hububat ihracat yasağı getirdi. Sırbistan, Ka- zakistan, Ukrayna, Mısır, Tayland dahil 30 ülkede; soğan, sarımsak, pirinç, bitkisel yağlar, tahıllar, karabuğday ve iş- lenmiş tarım ürünleri, şeker, tavuk gibi çok sayıda ürüne çeşitli yasaklar getirildi. Bu ülkelerdeki kısıtlamalar önemlidir. Zira sadece Rusya ve Uk- rayna toplamda, dünya buğday ihracatının%20’sini yapmaktadır.