Değirmenci Dergisi Sayı: 119 Temmuz-Ağustos 2020

25 TEMMUZ-AĞUSTOS 2020 HABER ri’nde buğday üretimi düşerken; Avustralya, Kanada, Rusya Federasyonu ve bazı Asya ülkelerinde artacak. Üretimdeki azalmaya rağmen, COVID-19’dan dolayı düşen talep ne- deniyle dünya genelinde stoklar artabilir. 2020/21 dönemi için global ticaretteki mütevazı artış ve büyük ihracatçıların uygulamaya koyduğu kotalardan dolayı fiyatların özellikle de sezonun ikinci yarısında artması bekleniyor. Buğday kullanım miktarının 2020/21 döneminde önce- ki dönemdeki kullanıma yakın bir düzeyde gerçekleşmesi muhtemel. Bu dönemde gıda amaçlı kullanım artarken, yem ve endüstriyel amaçlı kullanım azalacak. Bununla bir- likte, buğday kullanım miktarı son 10 yıllık trendin yüzde 1,2 altında kalacak. Öte yandan, başta mısır olmak üze- re diğer tahılların arzındaki artış nedeniyle buğdayın yem olarak kullanımı azalacak. BUĞDAY TİCARETİNDE MÜTEVAZI BİR ARTIŞ ÖNGÖRÜLÜYOR Dünya gıda stoklarının, 2021’de hasat sezonlarının sona ermesinin ardından geçtiğimiz yılki düzeyin üzerine çıkması bekleniyor. Ancak stoklar 2017/18 dönemindeki rekorun altında kalacak. Çin’de ise üretimdeki artış ve iç tüketimdeki azalmadan dolayı tüm zamanların stok rekoru kırılabilir. Bu- nunla birlikte, önde gelen ihracatçı ülkelerde stoklar, açılış düzeyleriyle aynı kalabilir. ABD’de ise son altı yılın en düşük stokları görülebilir. Dünya genelinde stok-kullanım oranı 2020/21 dönemi için biraz artabilir ancak büyük ihracat- çılar için kapanış stoklarının toplam eksilmeye oranının son sekiz yılın en düşük düzeyine inmesi bekleniyor. Dünya buğday ticareti, bir önceki döneme göre yüzde 1,4 (2,4 milyon ton) artışla 2020 Temmuz-2021 Haziran döneminde 177,5 milyon tona ulaşacak. Ancak bu artış daha çok Brexit’ten kaynaklanıyor. Birleşik Krallık ile 27 AB ülkesi arasındaki ticaret akışı, bundan sonra uluslara- rası ticaret kapsamında değerlendirilecek. Asya ve Kuzey Afrika ülkelerinden gelen güçlü talebin de bu artışta payı olacak. 2020/21 dönemi için COVID-19 ile alakalı kısıtla- maların ticaret akışını etkilemeyeceği farz ediliyor. MISIR ÜRETİMİNDE TÜM ZAMANLARIN REKORU KIRILACAK Bu yılın başında, COVID-19 nedeniyle talebin önem- li ölçüde azalmasının ardından, iri taneli tahıllarda toplam kullanım miktarının 2020/21 dönemi için yeniden ivme ka- zanması bekleniyor. Ancak kullanım miktarı yine de üretim miktarının altında kalacak ve stokların artmasından dolayı fiyatlar üzerinde aşağı yönlü bir baskı söz konusu olacak. BM Gıda ve Tarım Örgütü’ne göre, 2020 yılında dünya genelinde iri taneli tahıl üretimi 65 milyon ton artışla (yüz- de 4,5) 1 milyar 513 milyon tona yükselecek. Özellikle mısır üretiminde tüm zamanların rekoru kırılacak. ABD, Kanada ve Ukrayna üretimde rekor düzeylere çıkarken, Arjantin ve Bre- zilya’da da rekora yakın hasatlar elde edilecek. Dünya gene- linde arpa üretiminde ise Rusya kaynaklı düşüş bekleniyor. Tahminlere göre, iri taneli tahılların kullanım miktarı 2020/21 döneminde yüzde 2,7 artacak. Bu artışta daha çok yem amaçlı kullanım etkili olacak. Bununla birlikte mısırdan etanol üretimi ve nişasta üretimi için de iri taneli tahılla- ra talep artacak. Talep artışı, başta Çin olmak üzere ABD, Brezilya ve Arjantin’den kaynaklanacak. Yine de kullanım miktarındaki artış, üretimdeki artış kadar yüksek olmayacak ve stoklar yüzde 10’a yakın oranda artacak. Stok-kullanım oranı da son 21 yılın en yüksek düzeyine çıkacak. Arz fazlalığı ve buğdaya kıyasla daha rekabetçi fiyat- lara sahip olmasından dolayı iri taneli tahılların ticareti 2020/21 döneminde artacak. Çin’in mısır ve sorgum it- halatı talebinin artması, Suudi Arabistan ve İran’ın daha fazla arpa ithal edecek olması sayesinde bu ürünlerin tica- ret hacminde artış görülecek. Mısır ve sorgumda ABD’nin, arpada ise Avustralya’nın ihracat hacmi artacak. FAO’nun tahminlerine göre, iri taneli tahılların 2020/21 dönemindeki ticaret hacmi, 4,2 milyon ton (yüzde 2) artarak 208 milyon tona yükselecek. Tahminlerin bu yönde olmasın- da tüm önemli iri taneli tahıllarda (mısır, arpa, sorgum) daha yüklü sevkiyatlara yönelik beklentiler belirleyici rol oynadı. PİRİNÇ ÜRETİMİ TOPARLANACAK Dünya genelinde pirinç üretiminin 2020 yılında topar- lanması, bunun sonucunda da hem pirinç kullanımında hem de bir sonraki döneme aktarılan stoklarda artış bekle- niyor. Ekonomik sıkıntılar ve pirinç fiyatlarının yüksek sey- retmesi 2020’de global ticaret üzerinde baskı oluşturabilir. Ancak 2021’de ticarette önemli bir artış öngörülüyor. El Niño sisteminden kaynaklanan hava şartları, 2019’da üretim miktarını olumsuz etkilemişti. Şartların normalleş- mesiyle birlikte 2020’de dünya pirinç üretiminin yüzde 1,6 artışla 508,7 milyon tona ulaşması ve yeni bir rekor kırması bekleniyor. Global üretim artışında daha çok Asya ülkelerin etkisi olacak. Bununla birlikte Amerika Birleşik Devletleri ile bazı Afrika ülkelerinde de pirinç üretimi ar- tacak. Bazı bölgelerde ise düşük kâr marjları ve yetersiz sulama imkanlarından dolayı üretim azalacak. Global pirinç ticaret hacminin Afrika ve Asya’da talebin güçlü olmamasından dolayı 2020’de 800 bin ton azalarak 44,9 milyon tona düşeceği tahmin ediliyor. Ancak arzdaki fazlalık ve fiyatların düşmesi sonucu Afrika ve Asya ül- kelerinden gelecek talebin canlanmasıyla 2021’de ticaret hacminin daha güçlü bir şekilde artacağı öngörülüyor. FAO’nun tahminlerine göre, pirinç kullanım miktarı, 2020/21 döneminde yüzde 1,6 artarak 510 milyon tona çıkacak ve yeni bir zirve yakalayacak. Bunun sonucunda da stoklar yüzde 0,8 oranında düşecek. Buna rağmen, dö- nem sonu stoklarının Çin’deki ve pirinç ihraç eden ülke- lerdeki stokların etkisiyle 182 milyon ton gibi yüksek bir düzeyde olması bekleniyor.