Değirmenci Dergisi Sayı: 119 Temmuz-Ağustos 2020

56 KAPAK DOSYASI TEMMUZ-AĞUSTOS 2020 için daha ciddi sonuçlar söz konusu. Tarımsal faaliyetlerin çoğu mevsimlere ve hava şartlarına bağlıdır ve çoğunlukla da zamanlama, hız ve sıralama konusunda hassas bir seyir izlerler. Bir faaliyette meydana gelen gecikme, tüm süreci etkileyebilir ve sonuç olarak verim ve üretim miktarında belirleyici olur. Üretimin tohum, yem, gübre, böcek ilacı, madeni yağ ve mazot gibi çok çeşitli ve çok miktarda ara mallara bağlı olduğu sermaye yoğun tarım faaliyetleri etki- lenmeye çok daha açıktır. Tohum, yem ve mazot gibi girdiler genellikle yerel ya da bölgesel piyasalardan temin edilme zorundadır. Girdi tedarik zincirleri genellikle daha kırılgandır. Daha da önemlisi, böylesi durumlarda daha fazla bedensel çalışmaya ihtiyaç duyarlar ve sağlık sorunları ya da seyahat kısıtlamalarından dolayı başkaları için gıda üretmek bir yana, kendi gıda güvenlikerini bile sağlamaları tehlikeye girer. Sebze meyve üretimi gibi emek yoğun tarım faaliyetleri ise özellikle ekim-dikim, zararlı otları temizleme, hasat, işleme ve ürünleri pazara taşıma sırasında büyük ölçüde geçici ya da mevsimlik işçilere ihtiyaç duyarlar. Bu ürünlerin tedarik edilememesi ya da geç tedarik edilmesi, şehirlerde yaşayan ve geçinmek için köylerinden gönderilecek gıdaya ihtiyaç duyan insanları da etkiler. Restoran, kafe ve yiyecek büfeleri gibi yelerin kapatılması da birçok çiftçi için ürünlerinin elde kalması ve gelirlerinin düşmesi anlamına gelir. Gıda tedarik zinciri kabaca iki gruba ayrılabilir: temel gıda ürünleri (buğday, mısır, soya fasulyesi ve yağlı tohumlar) ve değeri yüksek olan ürünler (sebze, meyve ve deniz ürünleri). Temel gıda ürünlerinin üretimi sermaye yoğun faaliyetlere bağlıdır ve koronavirüs bağlantılı kısıtlamaların yol açtığı iş gücü kaybından daha az etkilenyor. Ancak ürünlerin dağıtı- mına yönelik lojistik faaliyetler olumsuz etkilendiği de orta- da. Ürünlerin şehirler, eyaletler, bölgeler ve ülkeler arasında sevk edilmesine sorunlar yaşanıyor. Temel gıda ürünleri konusunda stoklar şu anda yeterli. 2020 yılı hasadıyla ilgili öngörülerin de olumlu olması, gıda arzı konusunda endişe edilecek bir durum olmadığını gös- teriyor. Ancak tedarik zincirlerinde lojistik ile ilgili sorunlar ortaya çıkmaya başladı. Örneğin temel gıda ürünlerinin önemli ihracatçılarından biri olan Brezilya’da gıda tedarik zincirlerinin tehlike altında olduğuna dair endişeler dile geti- riliyor. Eğer Brezilya’da Santos ya da Arjantin’de Rosario gibi büyük bir liman kapanırsa, global ticaret açısından felaket ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu yüzden, temel gıda maddelerini ihraç eden başlıca ülkelerin, lojistik sorunları en aza indirmek adına çözümler geliştirmesi için ellerinden gelenin en iyisini yapmaları ve bu ürünlerin uluslararası pazarlara sevkiyatını garanti altına al- maları şart. Aslında, COVID-19 krizi, darboğazların tespit edilerek onlara müdahale edilmesi adına bir fırsat da sağlı- yor. Tedarik zincirindeki lojistik unsurların doğru düzgün test edilmesi ve emtianın harekati için özel izinler çıkarılması ge- rekiyor. Liman çalışanları zaruri personel olarak görülmeli ve onlar için testler, koruyucu giysiler, sosyal mesafe gibi gerek- li sağlık ve güvenlik önlemleri alınmalı. Bu önlemler, ulusla- rarası piyasalara istikrar getirecektir. Söz konusu ülkelere bu önlemleri almaları konusunda destek verme sorumluluğu ise çok uluslu kalkınma bankaları ile önde gelen donörlere ait.