Değirmenci Dergisi Sayı: 120 Eylül-Ekim 2020

42 EYLÜL-EKİM 2020 HABER Daha önce Ortadoğu’nun en büyük ikinci buğday ithalatçısı olan Irak, rekolte tahminlerinin tutması halinde üst üste üç yıldır buğday üretiminde kendi kendine yeten bir ülke olacak. Irak, buğday üretiminde üç yıldır kendi kendine yetiyor Irak, Ağustos 2021’de sona erecek önümüzdeki se- zon için 5 milyon tonluk buğday rekoltesi bekliyor. Irak Tarım Bakanlığı Sözcüsü Hamid El-Nayef, ulusal gıda programı için gereken 4,5 milyon tonluk buğdayı ülke içinde fazlasıyla üreteceklerini açıkladı. Iraklı çiftçiler, devlete bu sezon 4,9 milyon ton buğday sattı. Hükümet tarafından alınan buğday, devlet destekli gıda progra- mında kullanılıyor. Koronavirüs salgını ve petrol fiyatlarındaki düşüş Irak ekonomisini sarsıyor. Irak ekonomisinde cari işlem açığı bu yıl GSYİH’nin %22’sine ulaşacak. Uluslararası Para Fonu verilerine göre bu, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ül- keleri arasındaki en büyük açık olacak. Ancak buğday üretimindeki artışın, ekonomi üzerindeki baskıyı kısmen de olsa hafifletmesi bekleniyor. Yağışların da yardımıyla, Irak Şubat 2019’da ABD ve Kanada’ya sipariş ettiği 400 bin ton buğdayın ardından bu ürünü ithal etmek zorunda kalmadı. Ancak ülkenin 2021 yılındaki hedefine ulaşması için sadece yağışların yeterli olması değil, Bağdat hükümetinin komşularıyla anlaşması da gerekecek. Bağdat hükümeti, Türkiye’den Fırat ve Dicle üzerinden gelen su miktarını azaltmamasını istedi. El Nayef, İran ile de benzer görüşmeler için talepte bulunduklarını açıkladı. Ancak müzakerelerin hangi aşamada olduğu net değil. Irak, onlarca yıl Cargill ve ADM gibi tedarikçilerden buğday satın aldı. İran-Irak Savaşı ve daha sonraki Kör- fez Savaşları, ülkedeki buğday üretimini sekteye uğrat- tı. Yıllar süren kuraklık, Türkiye’den gelen su miktarının azalması ve İran’daki nehir yataklarının Irak’a geçme- yecek şekilde değiştirilmesi durumu daha da kötü hale getirdi. Bu yüzden de Irak’ın buğday üretiminde kendi kendine yeten bir seviyeye ulaşması önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Tüm bu yıllar boyunca, buğ- dayı ilk kez yetiştiren Sümer medeniyetine ev sahipliği yapan Mezopotamya topraklarının kendi kendini besle- yecek tahılı elde edememesi ise son derece çarpıcı bir durum olarak değerlendiriliyordu. Irak’ta buğday üretimi, IŞİD’in 2014 yılında yenilgiye uğratılmasının ardından çiftçilerin buğday ekilen alan- lara dönmesiyle artmaya başladı. Tarım Bakanlığı Söz- cüsü Nayef, buğday ekilen alanların geçtiğimiz yıla göre yüzde 30 arttığını ve ülkeni su rezervlerinin önümüz- deki sezon da aynı büyüklükte alanı sulamaya yetecek miktarda olduğunu açıkladı. Irak Tarım Bakanlığı, üretimi artırmak adına, sulama sistemlerinin iyileştirilmesi ve kuraklığa dayanıklı ürün- lerin ekilmesi gibi inisiyatifler geliştiriyor. Irak’ta en çok buğday üretilen vilayetler; doğuda Vasit ve Ninova, ku- zeyde ise Selahaddin ve Kerkük. BLOOMBERG