Değirmenci Dergisi Sayı: 120 Eylül-Ekim 2020

75 MAKALE EYLÜL-EKİM 2020 Depolanmış ürün zararlılarının neden olduğu problemler, • Öncelikle bulaştıkları üründe doğrudan nicel kayıp- lara neden olurlar. Ağırlık kaybı doğrudan maddi zarar olarak işletmelerin karşı karşıya kaldığı olumsuzlukların başındadır. • Zararlılar ayrıca ürünün üzerinde bıraktıkları kalıntı ve pislikler nedeniyle kalite özelliklerinde düşüşe neden olmaktadır. Elde edilmesi planlanan yarı mamül ve son mamül için ciddi kalite problemleri oluşturabilir. Üretim ve kalite maliyeti olarak zararlara yol açabilir. • Zararlı bulaşıklılığının yoğunluğu arttıkça üründe küf- lenme, kızışma ve kokuşmayı da beraberinde getirmekte- dir. Depoda bulunan tüm ürünler risk altındadır. • Bazı depo zararlıları dane içindeki embriyoya zarar verir ve tohumluklarda çimlenme gerçeklemeyeceğinden, çimlenme oranını azaltırlar. • Ayrıca bulaşık ürünlerin tüketilme- si, insan ve hayvan sağlığı yönünden risk oluşturmaktadır. • Kemirgenler tükettiğinden daha faz- lasını kontamine eder, hastalık bulaştırma riski oluşturur. Depolanan ürünlere saklama süresin- ce bazı mikroorganizmlar, kemirgenler ve özellikle böcekler zarar vermektedirler. Bu zararlılar gıda maddelerini kemirir, kırar ve yiyerek zarar verirler. Bundan dolayı mahsul ticari değerini, kalitesini, fizksel ve kimyasal özelliklerini ve tohumluk ise bu vasfını kay- beder. Yapılan araştırmalar, zararlıların depo- lanmış tahıllarda ortalama %10’lardan baş- layıp %30’lara varan ciddi kayıplar meydana getirdiğini göstermektedir. Yıllık 10.000 ton buğday depolayan bir işletmeyi düşündüğü- müzde; doğru ve etkili depo zararlıları mü- cadelesi ve kontrol uygulamaları yapılmadığı takdirde bu işletmede en az 1.000 ton kayıp yaşanabilir. Bu durumda maddi zarar boyu- tunda olumsuzluklar yaşanabilir. Depolanmış tahıllarda zararlı olan baş- lıca böcek türleri; - Buğday biti (Sitophilos granarius ) - Pirinç biti (Sitophilus oryzae ) - Mısır biti (Sitophilus zeamais) - Ekin kambur biti (Rhizopertha domini- ca ) - Khapra böceği (Trogoderma granarium Everts) - Arpa güvesi (Sitotroga cerealelle Oliv.) - Kırma ve un bitleri (Tribolium confusum Duv . Tribolium molitor L.) - Testereli böcek (Oryzaephilus surinamensis L.) - Un kurdu (Tenebrio molitor L.) - Ekin kara böceği (Tenebriodes mauritanicus L.) - Değirmen güvesi (Ephestia kuehniella ) - Kuru meyve güvesi (Plodia interpunctella ) Zararlılarının tür tespitinin doğru yapılması mücadele- nin nasıl yapılacağı ve dolayısıyla mücadeleden alınacak sonuç ve verimliliği etkilediği için çok önemlidir. Son olarak kemirgenler, depo ve ambarlardaki gıda maddelerini tüketmek dışından, idrar ve dışkıları vasıta- sıyla pisletirler. Sıçanlar ve fareler bıraktıkları pisliklerle salmonella yayabilir. Bazı hastalıkların da yayılmasına se- bep olurlar. Örneğin; tifo, tifüs, kolera, veba gibi.