Değirmenci Dergisi Sayı:122 Ocak - Şubat 2021

18 OCAK - ŞUBAT 2021 HABER Çeltikte elle yapılan ön temizleme için otomasyon çözümü Çin, Hindistan, Bangladeş, Endonezya ve Vietnam dünyanın en büyük pirinç üreticileri. Geleneksel olarak, pirinç tırpan ya da orak kullanılarak el ile biçiliyor. An- cak günümüzde modern hasat makineleri yaygın ola- rak kullanılıyor. Biçildikten sonra birkaç gün boyunca güneşte kurutulan çeltik, tanelerinin sapından ayrılma- sı için harman dövme işleminden geçirilmek zorunda. Hasat edilen çeltik daha sonra çuvallara konuluyor ve işlenmek üzere pirinç fabrikasına götürülüyor. Kamyon, fabrikaya vardığında çuvallar yırtılarak açılıyor ve devasa bir eleğe boşaltılıyor. Otomasyon işlemlerin yoğun olmadığı değirmenlerde, çuval ipleri ya da sap-saman parçaları gibi yabancı maddeler işçiler tarafından elle toplanıyor. Söz konusu kaba temizleme, sonraki aşamalar için çok önemli, çünkü bu tür madde- ler makineler için tehlike oluşturuyor. Elevatörler, kuru- tucular ve temizleyiciler; uzun çuval iplerinden dolayı hemen tıkanıyor ve bir makine tıkandığında tüm fabrika duruyor ve yeniden üretime geçilebilmesi için makine- nin elle temizlenmesi gerekiyor. Çeltikte ön temizleme işlemi, fabrikadaki âtıl sürenin engellenmesinin yanında başka avantajlar da sağlıyor. Taneler arasında yabancı madde oranı az olduğunda pi- rinç temizleme makineleri daha iyi çalışıyor ve bunun sonucunda da pirinç kalitesi artıyor. Makinelerin sık sık bozulmaması ve bakım faaliyetlerinin uzun sürmemesi sayesinde de üretim kapasitesi artıyor. Böylece, değir- menin kârlılığı büyük oranda artmış oluyor. Son olarak, ön temizleme makinelerinin ömrünü önemli oranda ar- tırıyor. Çünkü tahılın içindeki yabancı maddelerin maki- nelerde aşınmaya yol açması engellenmiş oluyor. Çok önemli olan bu ön temizleme sürecinde insan emeği yerine makine kullanımı giderek daha yaygın hale geliyor. Bu sürecin otomatik hale getirilmesi hem fabrikayı daha verimli hale getiriyor hem de iş güven- liğine katkı sağlıyor. Ön temizleme yapan makineler kullanıldığında, işçilerin açık eleğin üzerinde çalışarak kendilerini riske atması önleniyor. Özellikle de bazı böl- gelerde kente göçlerden dolayı işçinin zor bulunması ve pahalı olmasından dolayı, ön temizleme sürecinin oto- matik hale getirilmesi ile işçiler emek yoğun olmayan işlere yönlendirilebiliyor. Bu sayede, işçilerin becerilerini geliştirmesi mümkün hale geliyor. Ayrıca işten ayrılma oranları da azalıyor. OTOMATİK LALA TEMİZLEME MAKİNESİ Sektörde bu alandaki büyük boşluğu gören Bühler, LALA adını verdiği son teknoloji bir temizleme makinesi geliştirdi. Makine iki ana bileşenden oluşuyor. Titreşen elek, yeni hasat edilmiş çeltikteki uzun yabancı madde- leri ayırıyor. Makinenin arka kısmındaki tırmıklı bileşen ise eleğin sonundaki yabancı maddeleri ayırarak elek- lerin sık sık tıkanmasını engelliyor. Uzun yabancı mad- delerin verimli bir şekilde ayıklanmasını sağlayan bu