Değirmenci Dergisi Sayı:123 Mart - Nisan 2021

80 MART - NİSAN 2021 Çeltik, gelişen dünyanın en önemli tahı- lı olup insan beslenmesinde enerji arzının %20’sini sağlamaktadır (Juliano, 1991; FAO, 2004). Dünya nüfusunun yaklaşık yarıdan faz- lasının besin kaynağı olarak yararlandığı çeltik önemli ürünlerden birisidir. Dünya genelindeki nüfus artış hızı bu oranda devam ettiği tak- dirde 2030 yılında talebi karşılamak için çeltik üretiminin tüm dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de % 50 oranında artırılması gerek- mektedir. Çeltik üretimi bakımından dünyada önde gelen ülkeler; Çin, Hindistan, Endonez- ya, Bangladeş ve Vietnam’dır. Çeltik, bileşiminde %5-10 arasında protein bulundurmasına karşın beslenme için gerekli amino asitlerce zengin olması nedeniyle insan beslenmesinde buğdaydan sonra en çok kul- lanılan üründür (Anonim, 2009). Üretim aşa- masından sonra hasat ile elde edilen ilk ürüne ‘çeltik’ adı verilirken, yalnız kavuzları soyul- muş, fakat parlatma işlemi görmemiş tane- ye ticari işlemlerde ‘kahverengi pirinç’ veya ‘kargo’ adı verilir. Kabukları soyulmuş ve par- latma işlemi yapılmış nihai ürüne ise ‘pirinç’ denilir ( Hekimoğlu ve Altındeğer, 2019). Dünyada 2015 yılında 750 milyon ton, Türki- ye’de ise 920 bin ton çeltik üretilmiştir. Üre- timimiz 2002 yılında 360 bin ton iken, 2019 yılında 1.000.000 tona ulaşmıştır. Ülkemizde 2019 yılı verilerine göre 153.982.130 dekar tahıl ekim alanının 1.264.190 dekarlık alanın- da çeltik ekimi yapılmaktadır. Türkiye’de ise çeltik üreticisi illerin başında Edirne, Samsun, Balıkesir, Çanakkale, Çorum ve Sinop illeri gelmektedir. Dünya genelinde yapılan çalışmalar incelendiğinde çeltikte zarar yapan etmenler konusunda oldukça fazla çalışma yürütüldüğü görülmektedir. Buna karşın ülkemizde ise aksi bir tablo görülmekte olup oldukça az sayıda ve güncel olmayan çalışmanın bulunduğu dikkat çekmektedir. Bu makalede, ülkemizdeki çeltik alanlarında hem doğrudan hem de dolaylı olarak zararlı olan böcekleri ve bunlarla mücadele yöntemlerini inceleyeceğiz. Çeltik Zararlıları ve Mücadele Yöntemleri Birol MIHCI Hakan ÖRNEK Erkan YILMAZ Ziraat Yüksek Mühendisi Bornova Zirai Müc.Arş. Ziraat Yüksek Mühendisi-Toksikolog Bornova Zirai Müc.Arş.Ens. Ziraat Yüksek Mühendisi Bornova Zirai Müc.Arş.Ens.