Değirmenci Dergisi Sayı:123 Mart - Nisan 2021

82 MAKALE MART - NİSAN 2021 tadır. Tepegözle en iyi mücadele yöntemi kültürel önlem- ler olup; bunlardan birisi olan çimlenme sırasında tavaların suyunun kesilmesi ile sonrasında kuru kalan alanlarda gü- neşli sıcak hava teması tepegözü öldürmektedir (Anonim , 2008) . 3) Çeltik Sap Tırtılı (Chilo suppressalis Walk.) (Lepi- doptera: Crambidae): Tanımı, Yaşayışı, Zararı ve Mücadele Yöntemleri: Çeltik sap tırtılı Asya ve Pasifik’ten Orta Doğu ve Av- rupa’ya yayılan önemli bir pirinç zararlısıdır (Khan et al, 1991). Erginler kahverengimsi sarı renktedir ve her bir ön kanadın kenarında gümüşi pullar ve 7- 8 küçük siyah nokta dizisi vardır (Şekil 3). Ön kanatlar arka kanatlardan daha koyudur. Larvaların büyük, parlak kahverengi veya turuncu bir kafası vardır, vücut rengi açık kahverengi veya pembedir (Şekil 4). Tarlalarda larvalar çeltik bitkisi sapları içinde galeriler açarak sapların kurumasına, tanelerin boş olmasına ve başakların beyazımsı bir renk almasına neden olur. Buna akbaşak ismi verilir. Zararlıya karşı biyolojik, biyoteknik, kimyasal mücadele ve kültü- rel önlemler kullanılmaktadır. Bu böceğe karşı uygun zamanlarda çeltik alanları- nın sürülmesi, temiz tarlalara dikim veya ekim yapılması; ayrıca hasatta bitkileri mümkün olduğu oranda dipten kesmek ve münavebeye başvurmak uygulanacak kültürel önlemler arasında yer almak- tadır. Zararlının birçok doğal düşmanı olduğu için biyolojik mücadelede etkili olmaktadır. Ayrıca zararlının erginlerini yakalamak için ışık tuzakları ve feromon tuzakları kullanılması popülasyonu dü- şürmede başarı sağlayan biyoteknik mü- cadele yöntemleri arasında yer almakta- dır (Lodos, 1981). 4) Çekirgeler: Tanımı, Yaşayışı, Zararı ve Mücadele Yöntemleri: Çekirgeler genel olarak bitkilerle bes- lenir fakat bazı türleri omnivor olup hayvansal dokularla da beslenirler. Yu- murtalarını yüksük içine gruplar halinde veya tek tek bırakırlar. Yüksüklerin şekilleri türlere göre değişiklik gösterir. Bitkileri yemek, sapları kesmek suretiyle zarar yaparlar. Özellikle genç bitkilerde zarar çok yüksek olmaktadır. Çok yıllık bitkilerin yeni sürgün ve filizlerini, yaprak ve çiçeklerini, hatta tane ve meyvelerini yemek suretiyle ekonomik düzeyde zarar yaparlar. Yoğunlukları yüksek olduğu zaman zarar oranı da artmaktadır. Epidemi yaptığı yıl ve yerlerde %100’e varan oranlarda zarara ne- den olabilmektedir. Bunun yanında, bazı çekirgelerin virüs vektörü olduğu bilinmektedir. İtalyan çekirgesi (Şekil 5) Şekil 3. Chilo suppressalis ergini Şekil 4. Chilo suppressalis larvası Şekil 5. İtalyan çekirgesi