Değirmenci Dergisi Sayı:128 Ocak-Şubat 2022

73 RÖPORTAJ OCAK-ŞUBAT 2022 Sn. Rylko, öncelikle bize dinamik ihracat vergisinin, Rusya’nın buğday ihracatını nasıl etkilediğini anlatır mısınız? Rusya bu yıl hangi ihracat pazarlarında gerileme yaşadı? Değişken vergi, Rus buğday ihracat akışını engelleme eğilimin- de, ancak kesin olarak değil...Gerçekte olanları, ‘2021 Rus buğday fiyatı süper döngüsü’ olarak nitelendirebilirim. Bu durumu şöyle izah edeyim: Vergi kesintisinden sonra FOB ihracat fiyatı, Rus çiftçilerin satış motivasyonu için yetersiz kaldı ve ithalatçıların satın alma fi- yatını yükseltmesi gerekti. Ardından Rus ihracatçılar CPT ihracat terminal fiyatlarını yükseltti ve çiftçiler buğday satmaya başladı. Bu da fiyatlardaki artışın yansıması olarak ihracat vergisini artırdı. Ar- dından ihracatçılar CPT ihracat terminal fiyatlarını düşürdü. Bundan dolayı da bu kez çiftçiler buğday vermeyi durdurdu. İhracatçıların, arzı azalınca da ithalatçıların alım fiyatlarını yükseltmesi gerekti. Bu döngüyü, Temmuz-Aralık döneminde 6-7 kez gördük. Bu süre zar- fında IKAR’ın FOB Karadeniz fiyat endeksi ton başına 105 dolarlık rekor bir artış kaydetti. Tabii bu durum sadece Rusya’nın ihracat ver- gilerinden kaynaklanmadı. Kanada’da kuraklığın mahsulü vurması gibi başka önemli faktörler de oldu. Ancak bizim vergilerimiz de bu artışta önemli rol oynadı. Tüm bu olan bitenler, geçen sezon neredeyse 86 milyon ton buğday üreten Rusya’nın bu sezon 75,9 milyon ton gibi düşük buğ- day rekoltesi elde etmesi arka planında gerçekleşti. Sonuç olarak, iki önemli buğday ihracat destinasyonumuz olan Mısır ve Türkiye’de pazar paylarımız önemli ölçüde düştü. Bu süreçte İran ise Rus buğ- dayının en büyük ithalatçı haline geldi. Rusya ayrıca çok çekici ve kazançlı iki pazar olan Suudi Arabistan ve Cezayir’e satışlarını da önemli ölçüde artırdı. Rusya’nın tahıl ihracatında uyguladığı değişken vergi rejimini değiştirmesini bekliyor musunuz? Sizce Moskova bu vergiyi ne zaman kaldıracak? İster beğenelim ister beğenmeyelim, Rusya öngörülebilir gele- cekte değişken vergi sistemini yerel tahıl enflasyonuna karşı bir anahtar olarak tutmaya devam edecektir. UN İHRACATI BUĞDAY İHRACATININ YERİNİ ALAMAZ Rusya, 15 Şubat-30 Haziran tarihleri arasında buğday ihracat kotasını 8 milyon ton olarak belirledi. Bu kararın buğday fiyatla- rına bir etkisi olur mu? Bu tür tahıl ihracat kotaları, önceki sezonların ikinci yarısında da devreye alınmıştı. Bu sezon yeni olan şey, genel hububat kotası içindeki buğday için ayrıca kota belirlenmesi. Ancak 8 milyon tonluk buğday ihracat kotası, temelde zaten piyasa beklentileri ile örtüşü- yor. Bu nedenle bu karar dünya piyasaları tarafından oldukça sakin bir şekilde karşılandı. Antalya’da düzenlenen Türkiye Hububat Konferansı’nda elin- deki hammadde imkanına rağmen Rusya’nın önemli bir un ihra- catçısı olmayacağını söylediniz. Neden böyle düşünüyorsunuz? Birincisi, un ihracatı genel olarak buğday ihracatının yerini ala-