Değirmenci Dergisi Sayı:128 Ocak-Şubat 2022

85 MAKALE OCAK-ŞUBAT 2022 bilir. Bu durumda yapay olarak soğutulmuş havanın kullanıl- ması düşünülebilir. Havalandırma sistemine genel bakış Tahıl iklimlendirmede en yaygın teknoloji havalandırma sistemidir. Tahıl yığınının altında dolaşan havayı salan bir zemine bağlı bir geçiş sistemine hava üfleyen bir fan ve içerideki havayı da atmosfere salmak üzere çatıda hava tahliye delikleri ya da fanlar bulunur. Bunun yanında, mev- cut şartları ve tahıl yığınına yönelik havalandırma işleminin sonuçlarını kaydeden bir takip sistemi yer alır. Gerekli olan hava miktarına ve tahılın türüne göre yığının içine gönderilmesi uygun olan hava akışının statik basıncını ampirik bir formülasyonla belirlemek mümkündür. Bu statik basınç, zeminde uygulanan teknolojiden de etkilenir. Tüm zemini kaplayan bir sistem, yalnızca hava akışının her yere aynı şekilde uygulanması açısından değil, güç kaybını önle- mek için de kanal sistemine göre kesinlikle daha verimlidir. Çünkü güç kayıpları bir hız fonksiyonudur ve tüm zemini kaplayan sistemlerde bu fonksiyon hendek sistemlerine göre daha düşüktür. Hendek sisteminin etkinliğini artırmak için daha geniş ya da derin dağıtım kanalları ile ölçümler yapılabilir. Aynı şey geçiş unsurları için de geçerlidir. Bu, önemsiz bir unsur gibi görünebilir ancak gerektiği gibi tasarlanmazsa tüm sistemin etkinliğini azaltan bir darboğaza dönüşebilir. Havalandırma sistemi için uygun bir tasarım, tahıl kalitesin- de elverişli sonuçlar elde etmek için hayati önem taşır. Uygun depolama süresi Gereken havalandırma sık sık yapıldığında, depo içi ve dışındaki ortam sıcaklığı ve nem oranı iyi bilindiğinde, uy- gun depolama süresi tespit edilmelidir. Tahılın sıcaklık ve nem değerlerine göre ne kadar süreyle güvenli şekilde depolanacağını gösteren tablolar mevcut- tur. “Güvenli” ifadesiyle, belirli tahılın iyi şekilde muhafaza edilebildiği şartlar kastedilir. Bu sürenin aşılması durumun- da, böceklenme ve küflenme ile bozulma ve çimlenme gibi sorunların ortaya çıkma riski giderek artar. Örneğin, %16 neme sahip tahılın 20° sıcaklıkta güvenli depolama süresi 40 ila 120 gündür. Ancak sıcaklık 15° ve nem oranı %14 olursa, güvenli depolama süresi iki katını bile aşar. Havalandırma işlemini ne zaman yapmak gerekir? Depolama yönetiminin belki de en karmaşık görevlerin- den biri havalandırmadır. Çünkü bu süreçte tam olarak doğ- ru ya da yanlış bir yöntem yoktur. Doğru yöntem; coğrafi alan, ortam şartları ve bunların yıl içindeki değişimi, tahılın türü, havalandırma sisteminin türü ve kapasitesi, beklenen depolama süresi gibi çok çeşitli değişkenlere bağlı olarak belirlenmelidir. Bundan dolayı, tahıl havalandırma yönteminin belirlen- mesi için ilgili alan üzerinden uzmanlaşmış profesyonellere danışılması önerilir. Ancak çelik silo piyasasında en çok kul- lanılan havalandırma yöntemlerini şu şekilde sıralayabiliriz: 1) Temel kural: Ortam sıcaklığı, tahıl sıcaklığından en az 10 °C düşükse havalandırın. 2) Dış ortam sıcaklığı ve bağıl nem oranı ortalama değer- lere yakın olduğu saatlerde havalandırın. 3) Tahılın korunması için hedeflenen bir nem içeriği belir- leyin ve EMC tablolarından yararlanarak dış ortamdaki şart- ların havalandırma için ne zaman müsait olduğunu kontrol edin. 4) Ilıman iklimlerde ortam sıcaklığındaki mevsimsel de- Şekil 6