Değirmenci Dergisi Sayı:128 Ocak-Şubat 2022

98 PİYASA ANALİZİ OCAK-ŞUBAT 2022 • Tüm temel hammadde fiyatlarının genel olarak uzun vadeli yukarı veya aşağı yönlü bir eğilimi vardır. Geçmişte süper döngü olduğunu kesin olarak bildiği- miz 4 vaka yaşadık: • 1890-1930’da Amerika Birleşik Devletleri’nin sanayi- leşmesi. • Küresel savaş öncesi militarizasyon ve savaş sonrası ekonomik toparlanma • OPEC ambargosu ve İran devriminin bir sonucu ola- rak küresel petrol kıtlığı • Çin’in ekonomik toparlanması ve sanayileşmesi Yani buradaki kilit soru, sonuncusunun bitip bitmediği. Çin, dünyanın en etkili ekonomilerinden biri. ABD ile ticaret savaşı, Afrika Domuz Vebası salgını ve sonuçları, COVID pandemisi günlerinde yeni 5 yıllık döngü öncesin- de sistemik iç ekonomi sorunları gibi faktörlerin ardından Çin, artık Huma değil Anka kuşu gibi. Emtia alanındaki mevcut toparlanma, temelde pan- deminin olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla dünyanın önde gelen ekonomilerinin merkez bankaları ve hükü- metleri tarafından piyasalara ucuz paranın güçlü bir şe- kilde aktarılması sayesinde mümkün oldu. Fiyat artışları, önde gelen ekonomilerdeki yapısal değişikliklerden, tek- nolojideki değişikliklerden veya jeopolitik süreçlerden kaynaklanmıyor. Her şey en son 1929’da olduğu kadar kötü. Çevre dostu endüstrilerin ve yeşil enerjinin gelişimi yeni bir döngünün işareti olabilir. Endüstriyel metallerin süper döngüsü, yine de Çin ve diğer büyük küresel oyun- cular için kamu mali desteğinde pandemi sonrası bir dü- şüş aşamasından geçmek zorunda kalacak. Çelik ve demir cevherini içeren ve parasal olarak de- mir-çelik dışı metal pazarından kat kat daha büyük olan demir-çelik metaller grubu piyasası böyle bir destek al- mayacak. Peki, petrol ve kömür gibi geleneksel hidrokar- bon enerji kaynakları ucuzluyor mu? Bu arada domino etkisi ile karşı karşıya kaldık ve tahı- lın ardından politik bir bağlam olmaksızın gübrede de bir yarış başladı. Dünyanın dört bir yanındaki çiftçiler maliyet- lerinin arttığını ifade ediyor. Ancak uzun zamandır ya da ömürleri boyunca böyle bir fiyat görmedikleri konusunda sessizler. Bir ton buğday ve amonyum nitratın (şimdi - son 5 yılın zirvesinde) ve mısırın NPK’ya (zirveyi 2018/19’da görmüştü) maliyet oranları dikkate değer. Gübre almak için satılması gereken ürün miktarı aslında son iki sezon ortalamasının üzerinde ama bu patlama yapacak bir oran olarak görülemez. Aksine, problem maliyetle değil, bulu- nabilirlikle ilgili. MOSKOVA’NIN RUS BUĞDAYINA YENİ PAZARLAR BULMA HAMLELERİ Reuters, Rusya ile derin bağlantıları olan İsviçre mer- kezli Solaris’in, Cezayir pazarındaki atılımların ardından Çin’in Rus buğdayının büyük bir alıcısı olacağından emin olduğunu aktarıyor. Solaris, Kasım ayında Cezayir devlet buğday ihalesinin büyük bir bölümünü kazandı ve gele- neksel olarak Fransa’nın hâkim olduğu pazara erişim için yıllarca süren lobi çalışmalarının ardından arz gerçekle- şecek. Rus buğday ihracatçıları için Mısır stratejik bir ihracat noktası. Şirketlerin bu pazardaki varlıklarını güçlendirme- nin ve genişletmenin yollarını aradıkları da gayet açık. Se- zonun ilk yarısında Mısır, buğday alımlarında belirgin bir şekilde geride kaldı ve Rusya’nın ihalelerdeki payı azal- dı. Beklendiği üzere, Cezayir ile müzakerelerin başarılı geçmesinin ardından, Rus yetkililerden oluşan bir heyet Kahire’ye gitti. Ve bu müzakereler de başarılı oldu. Mısır pazarına Rus tahılı tedarik etmek için bir Rus-Mısır ortak girişimi kuruluyor. Rusya Tahıl İhracatçıları Birliği Başkanı Eduard Zernin, uzun süredir tartışılan MENA bölgesinde Rus tahılı için bir hububat merkezi inşa etme konusu da dâhil olmak üzere, Rusya’nın aralık ayının başlarında Mı- sır’a yaptığı tarım ticareti misyonu sırasında potansiyel yatırım projelerinin de tartışıldığını söyledi. Aynı zaman- da, Rusya’da buğday hasadı, Tarım Bakanlığı’nın bekledi- ğinden çok daha düşük. Yani, yetkililer bir yandan tahılın ülkeden çıkışına yeni engeller koymaya ve diğer yandan da yeni pazarlar bulmaya çalışıyor. Arjantin ansızın bir telaşla piyasaya giriş yaptı. Rusya’ya kıyasla küçük olmasına rağmen, komşu ülkelere ek ola- rak 21,5-22,5 milyon ton olarak tahmin edilen rekor bir mahsul, Endonezya, Nijerya, Kenya ve MENA ülkelerine aktif olarak satıldı. Aralık-Ocak aylarında Türkiye’ye en az 2 gemi, Fas’a en az 3 gemi, Cezayir ve Mısır’a birkaç gemi sevk edildi. Geçen sezonun başından beri buğday piyasasının beklediği şey olan hasat baskısı gerçekleşti. Sezonun başında kaliteli buğday eksiğine rağmen, Gü- ney Yarımküre, miktara bağlı olarak rekabetçi bir fiyatla tatmin edici düzeyde kaliteli sevkiyatlar oluşturabiliyor. Yağmurların Avustralya buğdayını birçok kalite gösterge- sinden mahrum bırakarak Avrupa ve Ukrayna’ya benzer