Değirmenci Dergisi Sayı:130 Mayıs - Haziran 2022

50 HABER MAYIS-HAZİRAN 2022 Dünya Bankası Başkanı David Malpass, Rusya- Ukrayna savaşının, dünya genelin- de gıda ihracatı kısıtlamalarında endişe verici bir artışı tetiklediğini ifade ederek, “Politika yapıcıların, küresel bir gıda krizini daha da muhtemel hale getiren bu eği- limi durdurması kritik önem taşıyor.” uyarısında bulundu. David Malpass, Dünya Bankası’nın web sitesinde yayın- lanan makalesinde son birkaç hafta içinde, gıda ihracatı kısıtlaması uygulayan ülke sayısı %25 artarak 35'e çıktığı bilgisini paylaştı. En son verilere göre mart ayı sonuna kadar 31'i ihracatın kısıtlanması, dokuzu buğday ihraca- tının durdurulması olmak üzere gıda ticaretini etkileyen toplam 53 yeni politika müdahalesi uygulamaya konul- duğunu açıklayan Malpass, “Tarih, bu tür kısıtlamaların en trajik şekillerde ters teptiğini gösteriyor. Bunun dikkat çekici örneği 10 yıl önce yaşanmış ve ihracat kısıtlamala- rı küresel gıda krizini şiddetlendirerek buğday fiyatlarını %30 oranında artırmıştı.” hatırlatmasında bulundu. Yazısında 2008-2011 yılları arasındaki küresel gıda kri- zine atıfta bulunan David Malpass, şimdilik hızlanmala- rına rağmen ihracat ve ithalat kontrolleri kapsamının on yıl önceki kadar geniş olmadığını ifade etti. “İhracat ve ithalat kontrolleri şu anda dünya buğday ticaretinin yak- laşık %21'ini kapsıyor, —2008-2011 krizinin zirvesindeki %74'lük payın oldukça altında.” diyen Malpass, “Ancak kı- sıtlamaların hacminin hızla büyüyebileceği bir misilleme döngüsü için koşullar olgunlaş durumda.” uyarısını yaptı. Dünya Bankası Başkanı David Malpass, küresel bir gıda krizine doğru gidilmekte olduğu ikazında bulun- duğu makalesinde şu değerlendirmeleri yaptı: “Ticareti kısıtlayıcı önlemlerin gıda fiyatları üzerinde şimdiden göz- le görülür bir etkisi var. Rusya, Avrasya Ekonomik Birliği dışındaki ülkelere buğday ihracatına kısıtlamalar getirdi. Sırbistan ve Kuzey Makedonya gibi daha küçük ihracat- çılar da sınırlamalar koydu. Mısır gibi buğdayının %80'ini Rusya ve Ukrayna'dan ithal eden ve yeniden ihracat en- dişesi taşıyan gıda ithalatçısı ülkeler de...Bu önlemler tek başına dünya ticaretinin %16'sını kapsıyor ve dünya buğ- day fiyatlarında yüzde yedilik bir artıştan sorumlu. Bu da, toplam fiyat artışının yaklaşık altıda birine tekabül ediyor. Mart ayında ticaret müdahalelerindeki artış, önümüzdeki arz kesintilerinin işareti olabilir. Mart ayında uygulanan gıda ihracatı kısıtlamaları, önceki iki aydaki sayının ne- redeyse iki katı. Kısıtlayıcı ihracat önlemleri, küresel arzı azaltarak daha yüksek fiyatlara neden olur. Bu da yurt içi fiyat baskılarını kontrol altına almak için yeni ihracat kısıtlamalarını tetikleyerek uluslararası fiyatlar üzerinde ‘çarpan etkisi’ yaratır. Dünyanın en büyük ilk beş buğday ihracatçısından herhangi biri ihracatı yasaklarsa, bu ön- lemlerin kümülatif etkisi dünya buğday fiyatlarını en az %13 artırmak olur ve diğerlerinin de tepki vermesi halinde fiyatlar çok daha artar.” Tahıl ihracatı kısıtlamaları yeni bir küresel gıda krizini tetikleyebilir