Değirmenci Dergisi Sayı:131 Temmuz- Ağustos 2022

94 PİYASA ANALİZİ TEMMUZ-AĞUSTOS 2022 sayılan stratejik bölgelerde başladı. İklimsel etkilerin hasadı nasıl etkileyeceği, rekoltenin nasıl alınacağı merak konusu. Çukurova, Güneydoğu, Antalya ve Söke’de başlayan hasat TMO’nun verdiği yüksek alım fiyatından sonra çiftçinin yüzünü güldürecek mi? Mardin’de yapılan buğday hasadını Taban Gıda CEO’su Hasan Hacıhaliloğlu ile yerinde gözlemleyip değerlendirme imkanı bulduk. Döviz kurlarında yaşanan hızlı artış ve Rusya-Ukrayna savaşı, pandemi sonrası özellikle son döneme damgasını vurdu. İklim değişikliği ile savaşan hububat sektörünün gündemini ve rotasını yeni krizler tamamen değiştirdi. Dünya buğday de- posu iki ülkenin savaşı tüm ülkelerin ekonomik ve politik stratejilerini yeniden şekillendirmelerine se- bep oldu. Tüm sektörler için zor geçen 2021 yılın- da 2 milyon tonun üzerinde bir hacme ulaşan Ta- ban Gıda, yılı 4,5 milyar TL’nin üzerinde bir ciroyla kapattı. Rusya ve Ukrayna ile güçlü ticari ilişkileri bulunan; 5 kıtada yaklaşık 20 ülkeye transit ticar- et gerçekleştiren ve Türkiye’de buğday tedarik pazarının lideri Taban Gıda, yaptığı yatırımlarla 2021 yılını bir önceki yıla göre yüzde 50’nin üzerinde bir büyümeyle kapattı. Çatı şirketi Vivalon bünyesinde toplam 25 milyon dolar yatırımla 3 kuru yük gem- isi alarak kendi filosunu kuran şirket, küresel iklim değişikliği, pandemi ve navlun krizi gibi global kri- zlerin oluşturduğu çeşitli riskleri ve fırsatları analiz ederek yeni yatırım hamleleri gerçekleştiriyor. Sam- sun’da silo yatırımı ve Rusya’da un fabrikası için kol- ları sıvayan Taban Gıda başarısını globale taşımayı hedefliyor. ‘2.5 MİLYON TON BUĞDAY TİCARETİ YAPTIK’ Dünyada yılda yaklaşık 200 milyon ton buğday ticareti yapıldığını belirten Hacıhaliloğlu, “Taban Gıda olarak bu rakamın yüzde 1’den fazlasını biz yapıyoruz. Geçen yıl 2.5 milyon ton buğday ticareti gerçekleştirdik. Bu yıl bizim açımızdan çok daha iyi bir yıl olacak gibi görünüyor. Dünya buğday ticaretin- den en az 5 milyon ton pay almak istiyoruz. Transit ticaret hacmimiz her yıl katlanarak artıyor. 350 bin tonlarda olan transit ticaret hacmimizi bu yıl 1 milyon tonun üzerinde bekliyoruz. 2021 yılında 150 milyon dolar olan transit ticaret ciromuzun, bu yıl sonunda 500 milyon doların üzerine çıkmasını hedefliyoruz. Bunun yanında özellikle iç piyasada yem hammad- deleri pazarında yer edinmeyi planlıyoruz. Batı Afrika pazarında oldukça güçlü bir konuma geldik. Bu yıl Avrupa pazarında büyümek ve Asya pazarında daha güçlü yer edinmek hedefindeyiz. Global oyuncu ola- cağız.” diyor. Türkiye için bu yıl geçen yıllara göre daha yüksek miktarda buğday rekoltesi beklediklerini belirten Hasan Hacıhaliloğlu, “TÜİK ile bizim tahminlerimiz arasında yüzde 10–15 fark oluyor. TÜİK bu dönem için 19,5 milyon ton buğday rekoltesi bekliyor. Ancak biz yaklaşık 17 milyon ton olacağını tahmin ediyoruz. USDA raporlarındaki beklenti de bu yönde. TÜİK’in mısır için rekolte beklentisi daha doğru geliyor. Mısırda rekoltede dünya ortalamasının üzerindeyiz. Mısırın buğdaya göre üretim maliyeti daha yüksek ancak rekolteye bağlı olarak getirisi de daha fazla. Bu nedenle Türkiye’de buğday ekim alanları mısıra kayıyor.” ‘TMO’NUN HAMLESİNİ DOĞRU BULUYORUM’ Toprak Mahsulleri Ofisi’nin açıkladığı buğday alım fiyatı için de, “6.500 TL’nin altında beklemiyorduk” diyen Hacıhaliloğlu, “Bu yıl TMO, primle birlikte 7.050