Değirmenci Dergisi Sayı:133 Kasım - Aralık 2022

91 MAKALE KASIM-ARALIK 2022 cım ve sıcak parçaların algılanıp, yanıcı patlayıcı ortama geç- meden sönümlenmesidir. Patlama tahliye ve izolasyon sistemi (korunma)- Bu uygu- lamadaki amaç, toz patlama riski taşıyan ekipman üzerinde olası toz patlamasının basınç ve alevini güvenli bir ortama tahliye ederek, oluşan laev ve indirgenmiş basıncın bağlantı- lı hatlardan yayılmasını engellemektir. Yem fabrikalarında bir çok durumda ekipmanlar bina içinde bulunduğundan tahli- ye kapakları kullanımı uygun değildir. Çünkü ortama alevin atılması mümkün değildir. Bu durumlarda üzerinde alev tu- tucu mekanizma bulunan alevsiz patlama tahliye kapakları kullanılabilmektedir. Alevsiz patlama kapaklarının bir çok tipi mevcuttur. Aşağıda gösterilen EVN tipi açılır/kapanır yaylı mekanizmaya sahip çok kullanımlı versiyondur. Örnek 3 – Yem tesisi değirmen işletmesi patlama korun- ması. Değirmen ve altındaki bunker EVN alevsiz patlama ka- pakları ile korunur. Patlama basıncı SmartDS tipi basınç artış hızı detektörleri ve IR alev agılayıcılar ile algılanır. Algılama sonrası, oluşan patlamanın alevi, bağlantılı borulardan yayılı- mı EHRD tipi sönümleyiciler ile sönümlenir. Örnek 4 – Kovalı elevatör patlama korunması (bina dışı elevatör). Burada amaç, elevatör kafa veya ayakları içinde oluşacak toz patlamasının etkileri, patlama tahliye kapakla- rı kullanımı ile, elevatör zarar görmeden, bina dışı güvenli alana atılır. Elevatör besleme ve döküş şutlarından, oluşan patlama alevinin geçişi ise, EHRD tipi aktif patlama izolas- yon sistemi ile engellenir. Burada patlama basıncı farklı böl- gelerde SmartDS basınç artış hızı detektörleri ile ve IR-13 alev algılama detektörleri ile sağlanarak izolasyon tüpleri devreye alınır. Yem ve tahıl tesislerinde kullanılacak tüm patlama ko- runma ve engelleyici sistemlerin ATEX onaylı olması kritik öneme sahiptir. Bunlar hayatî önem taşıyan kritik sistemler olduğundan yüksek güvenilirlikte ve uygun onaylara sahip ekipmanlar olmaldır. Aynı zamanda tüm patlama korunma ve engelleyici sistemler, bu sistemleri yakından tanıyan üretici- nin kendi ekibinin parçası olan tasarım mühendisleri tarafın- dan tasarlanması ve sistemlerin bakımlarının sistem üreticisi- nin saha bakım mühendisleri tarafından yapılması gereklidir. Doğru tasarlanmış patlama korunma ve engelleme sis- temi ile korunan bir yem veya tahıl işletmesi, hem çalışan- larına daha güvenli bir ortam sağlayacaktır hem de tesisin plansız uzun süreli duruşlara veya malzeme kayıplarına maruz kalma risklerini önemli ölçüde azaltarak işletmenin sürdürülebilirliğini sağlayacaktır. YAZAR HAKKINDA IEP Technologies Türkiye Grubu Genel Müdürü olan Emre Ergun, 20 sene üzerinde endüstriyel toz patlama- ları ve korunma teknolojileri tecrübesine sahiptir. Konu üzerine, yurt içi ve dışında yeni uygulama ve ürün geliştirme, sistem tasarımları, proses güvenlik risk anal- izleri ve uluslararası standart geliştirme tecrübelerine sahiptir. ODTÜ Kimya Mühendisliği lisans, Northeastern University Graduate School of Engineering’den (ABD) yüksek lisans ve Babson College, F.W. Olin Graduate School of Business’ten (ABD) MBA derecelerine sahip- tir. ABD merkezli National Association of Safety Pro- fessionals’dan teknik güvenlik denetcisi sertifikasına sahiptir (CSA). 2000-2012 yılları arasında ABD merkezli ASTM E27 ve NFPA alt komitelerinde aktif görev almıştır. Endüstriyel patlamalar konusunda ulusal ve uluslararası bir çok sepmozyuma konuşmacı olarak katılmıştır. e-mail: eergun06@gmail.com REFERANSLAR 1. Guidelines for Safe Handling of Powders and Bulk Sol- ids, CCPS, AICHE 2. Ref. Instructors Manual, Kirkwood Community College Community Training and Response Center, Susan Harwood Grant Number SH-17797-08-60-F-19, 2010 3. Refer to ASTM Subcommittee E27.05 on Explosibility and Ignitability of Dust Clouds 4. Guidelines for Combustible Dust Hazard Analysis, CCPS 5. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 62, 103928 6. Guidelines for Choosing an Explosion Protection Sys- tem, Part-1 and Part-2, Powder & Bulk Engineering, October, November 2011, Emre Ergun.